Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), 2024 Tarım Politikaları İzleme ve Değerlendirme Raporu’nda küresel tarım sektörünün karşılaştığı önemli sorunları ve bu sorunların sektör üzerindeki etkilerini ortaya koydu. Jeopolitik gerilimler, iklim değişikliği ve bunun sonucunda artan aşırı hava olayları, tarım sektörünün üretim ve ticaret açısından büyük baskı altında olduğunu gösteriyor.

Jeopolitik Gerilimlerin Tarıma Etkisi

Rusya-Ukrayna savaşı ve Orta Doğu'daki artan gerginlikler, tarım ürünleri ticaretini aksatırken, bazı ülkelerin ihracat kısıtlamaları uygulaması, küresel ticaret sistemine ilave yük getiriyor. Bu gelişmeler, küresel gıda fiyatlarında dalgalanmalara ve arz-talep dengesizliklerine yol açarak tarım sektörü için yeni zorluklar yaratıyor.

Büyük Ekonomilerde Tarım Desteklerinin Yükselişi

OECD raporu, 2021-2023 döneminde 54 ülkede tarıma yıllık ortalama 842 milyar dolarlık destek sağlandığını belirtiyor. Bu desteğin büyük bir bölümü Çin, ABD, Hindistan ve Avrupa Birliği (AB) gibi büyük ekonomilere yoğunlaşmış durumda. Çin, tarımsal desteklerin %37'sini alırken, ABD %15, Hindistan %14, AB ise %13 oranında destek alıyor. Bu dağılım, özellikle Çin ve Hindistan’ın tarım desteklerinde 2000’li yıllara göre büyük bir artış yaşandığını gösteriyor.

Bölgesel Farklılıklar: Tüketici Destekleri

ABD ve Hindistan, tüketiciye yönelik tarım desteklerinin önemli bir kısmını sağlıyor. 2021-2023 döneminde ABD %67, Hindistan ise %29 oranında tüketici desteği sağladı. Bu bölgesel farklar, ülkelerin tarım politikalarında ve destek stratejilerinde farklı yaklaşımlar sergilediğini gösteriyor.

Verimlilik ve Sürdürülebilir Tarım Politikaları

OECD, verimlilik artışının son yıllarda tarımsal büyümenin temel kaynağı olduğunu, ancak bunun sürdürülebilir tarım için yeterli olmadığını belirtiyor. Kuruluş, çevresel etkilerin azaltılması, yenilikçi tarım yöntemlerinin desteklenmesi ve doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı konularında daha kapsamlı adımların atılması gerektiğini vurguluyor.

Türkiye'de Tarım Destekleri ve Stratejik Yaklaşımlar

OECD raporu, Türkiye'nin de tarıma sağladığı desteklerin OECD ortalamasıyla paralel olduğunu gösteriyor. 2021-2023 yılları arasında Türkiye’de üreticilere yapılan destekler, toplam gayri safi yurtiçi hasılanın %1'ine karşılık geldi. Türkiye, prim ödemeleri, mazot ve gübre destekleri gibi çeşitli araçlarla tarım sektörünü desteklemeye devam ediyor. Raporda, Türkiye'nin sürdürülebilir verimlilik artışı için inovasyon, sulama altyapısının iyileştirilmesi ve yerel mahsul çeşitlerinin geliştirilmesi gibi stratejilere odaklandığı ifade ediliyor.

Küresel Tarımda Esneklik ve Dayanıklılık Artırma Çabaları

OECD’nin 2024 raporu, tarım sektörünün sürdürülebilirliğini artırmak, iklim değişikliği ve jeopolitik krizlere karşı direnç geliştirmek için uluslararası iş birliğinin önemine vurgu yapıyor. Gıda güvenliğinin sağlanması ve tarım sektörünün bu zorluklara uyum sağlaması için yenilikçi yaklaşımlar benimsenmesi gerektiği raporda vurgulanan önemli noktalar arasında yer alıyor.